راهکاری که انجامش برای اکثر افراد آسان است.
- تحقیقات جدید نشان میدهد که روزانه ۳۰۰۰ قدم یا بیشتر پیادهروی میتواند خطر زوال شناختی را حتی در افراد پرخطر کاهش دهد.
- قدمهای بیشتر، فواید بیشتری نیز به همراه داشت.
- محققان دریافتند که عادت به پیادهروی میتواند زوال شناختی را برای سالها به تأخیر بیندازد.
بیماری آلزایمر یک وضعیت پیچیده است و دانشمندان هنوز در تلاشاند تا علت دقیق آن را کشف کنند. هرچند به نظر میرسد دلیل اصلی ابتلای افراد به آلزایمر ترکیبی از ژنتیک، عوامل محیطی و سایر عوامل باشد، تحقیقات جدید نشان میدهد که داشتن تعداد قدمهای مشخصی در روز با افزایش سن، میتواند به کاهش خطر زوال شناختی کمک کند.
این مطالعه که در مجله Nature Medicine منتشر شده است، دادههای ۲۹۶ فرد بین ۵۰ تا ۹۰ سال را که در «مطالعه مغز سالمندان هاروارد» (Harvard Aging Brain Study) شرکت کرده بودند، تجزیه و تحلیل کرد؛ مطالعهای که تغییرات مغزی در افراد مسن را ردیابی میکند. تمامی شرکتکنندگان در ابتدای پژوهش از سلامت شناختی خوبی برخوردار بودند.
محققان برای اندازهگیری پلاکهای آمیلوئید بتا و کلافهای پروتئین تاو (که هر دو از نشانههای بارز بیماری آلزایمر هستند) از اسکن مغزی PET استفاده کردند. آنها همچنین با استفاده از گامشمارهای کمری، فعالیت بدنی شرکتکنندگان را ردیابی کرده و به طور متوسط ۹.۳ سال بعد، ارزیابیهای شناختی را انجام دادند.
پژوهشگران دریافتند افرادی که تعداد قدمهای بیشتری داشتند، نرخ زوال شناختی کمتری را نیز تجربه کردند. به نظر میرسد ورزش بر تجمع پروتئین تاو در مغز تأثیر میگذارد: آن دسته از افرادی که در ابتدای مطالعه تعداد قدمهای بیشتر و سطح بالایی از آمیلوئید بتا داشتند، تجمع پروتئین تاو در مغزشان کندتر بود.
معرفی متخصصان: دکتر وای-یینگ وندی یاو (Wai-Ying Wendy Yau)، یکی از نویسندگان مطالعه و متخصص مغز و اعصاب شناختی در دپارتمان نورولوژی Mass General Brigham؛ دکتر کلیفورد سگیل (Clifford Segil)، متخصص مغز و اعصاب در مرکز بهداشت پراویدنس سنت جان در سانتا مونیکا، کالیفرنیا؛ دکتر اوان بریتین (Evan Brittain)، دانشیار پزشکی در بخش پزشکی قلب و عروق در مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت.
در نهایت، به نظر میرسد روزانه ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ قدم پیادهروی، پیشرفت بیماری آلزایمر را در افرادی که در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به این بیماری بودند، کند کرده است.
این تأثیر بسیار قابل توجه بود. افراد پرخطری که روزانه ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ قدم پیادهروی میکردند، زوال شناختیشان سه سال به تأخیر افتاد. در کسانی که روزانه ۵۰۰۰ تا ۷۵۰۰ قدم راه میرفتند، این تأخیر به هفت سال رسید. در مقابل، افرادی که سبک زندگی کمتحرکی داشتند، با تجمع سریعتر پروتئینهای تاو در مغز و کاهش سریعتر در عملکرد شناختی و فعالیتهای روزانه مواجه شدند.
اما دلیل این پدیده چیست؟ پزشکان توضیح میدهند.
چرا ۳۰۰۰ قدم پیادهروی در روز میتواند خطر آلزایمر را کاهش دهد؟
به گفته پزشکان، احتمالاً چندین عامل در این زمینه نقش دارند. دکتر وای-یینگ وندی یاو، یکی از نویسندگان مطالعه و متخصص مغز و اعصاب شناختی، میگوید به نظر میرسد بزرگترین دلیلی که افراد در این مطالعه علائم زوال شناختی را نشان دادند، با تجمع پلاکهای تاو در مغز مرتبط بود. اما ورزش به مقابله با تجمع این پلاکها کمک میکند.
دکتر یاو میگوید: «ورزش به کاهش التهاب کمک میکند و التهاب بخش مهمی از فرآیند و پیشرفت بیماری آلزایمر است. با کاهش التهاب، میتوان بر نحوه تغییرات شیمیایی پروتئین تاو و تمایل آن به تجمع و تشکیل رسوبات تأثیر گذاشت.»
دکتر اوان بریتین، دانشیار پزشکی در بخش پزشکی قلب و عروق در مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت، اشاره میکند که ورزش برای سلامت قلب و عروق نیز مفید است. او میگوید: «پیادهروی منظم جریان خون را بهبود میبخشد، التهاب را کاهش میدهد و سلامت متابولیک را تقویت میکند؛ همه اینها به عملکرد مغز کمک میکنند.»
دکتر بریتین میافزاید، فعالیت بدنی ممکن است «نورونزایی» یا همان توانایی مغز برای تغییر و انطباق را نیز تقویت کند. «این امر میتواند تجمع پروتئینهای مضری را که در آسیبشناسی آلزایمر نقش اصلی دارند، کند سازد.»
دکتر کلیفورد سگیل، متخصص مغز و اعصاب در مرکز بهداشت پراویدنس سنت جان، میگوید هرچند این ایده که ورزش برای مغز مفید است، جدید نیست، اما مفهوم پیادهروی بیش از ۳۰۰۰ قدم برای کاهش یا کند کردن تجمع پروتئین تاو در مغز، موضوعی تازه است.
او میگوید: «این یک ایده نوآورانه است. اینکه پیادهروی چگونه میتواند بر یک پروتئین مرتبط با پیری مغز تأثیر بگذارد، باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.»
آیا سایر ورزشها نیز میتوانند مفید باشند؟
دکتر یاو میگوید هرچند این مطالعه بهطور خاص فقط تعداد قدمها را بررسی کرده، اما احتمالاً سایر انواع ورزش نیز میتوانند مفید باشند. او توضیح میدهد: «مزیت استفاده از گامشمار این است که درک آن آسان و در دسترس همگان است. اما محدودیت آن این است که ما سایر اشکال ورزش را که مبتنی بر قدم زدن نیستند، اندازهگیری نمیکنیم.»
دکتر بریتین نیز با این نظر موافق است. او میگوید: «عامل کلیدی، حرکت مداومی است که ضربان قلب را بالا برده و گروههای عضلانی بزرگ را درگیر کند. دوچرخهسواری، شنا یا حتی فعالیتهای پرتحرک خانگی همگی میتوانند فواید مشابهی داشته باشند.»
تحرک بیشتر، بهتر است.
دکتر یاو اشاره میکند که تحقیقات او نشان داد فواید ورزش بر تجمع پروتئین تاو پس از ۷۵۰۰ قدم در روز به یک حد ثابتی میرسد. اما او همچنین میگوید برای مشخص شدن دلیل این موضوع، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
با این حال، دکتر بریتین میگوید: «احتمالاً ورزش بیشتر، بهتر است.» دکتر سگیل نیز میافزاید که ورزش با افزایش سن برای قلب و مغز شما مفید است. او میگوید: «ورزشهای تحمل وزن، تراکم استخوان را حفظ کرده، مفاصل ما را روان میکنند و با افزایش سن، توده عضلانی را حفظ میکنند. ورزشهای قلبی-عروقی نیز سلامت قلب ما را حفظ کرده و جریان خون به مغز را افزایش میدهند.»
اما دکتر بریتین میگوید «دلگرمکننده» است که حتی پیادهروی به مقادیر کمتر، مانند ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ قدم، برای سلامت مغز اهمیت دارد.
راههای دیگر برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر
همانطور که گفته شد، محققان هنوز در حال بررسی این موضوع هستند که چرا برخی افراد به آلزایمر مبتلا میشوند و برخی دیگر نه. اما توصیههای کلی برای کاهش خطر ابتلا وجود دارد.
دکتر یاو میگوید: «تاکنون شواهد کافی وجود داشته که نشان میدهد ورزش به طور کلی برای سلامتی، از جمله سلامت مغز و سلامت شناختی، مفید است. ما تأکید میکنیم که ورزش میتواند بر تجمع پروتئین تاو تأثیر بگذارد و امیدواریم این موضوع انگیزه بیشتری برای برخی افراد ایجاد کند.»
به گفته دکتر بریتین، تداوم و استمرار کلیدی است. او میگوید: «تحرک روزانه، حتی یک پیادهروی سبک، میتواند سلامت قلب و مغز را بهبود بخشد. نیازی به یک برنامه بینقص ندارید. مهم این است که فعالیت بدنی را به بخشی منظم از زندگی خود تبدیل کنید.»
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC)، پیشگیری و مدیریت دیابت، کنترل فشار خون، پیشگیری یا اصلاح کمشنوایی و محدود کردن یا پرهیز از مصرف الکل و سیگار نیز میتواند به کاهش خطر آلزایمر کمک کند.
دکتر یاو تأکید میکند که برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و زوال شناختی، نیازی نیست ناگهان به یک دونده ماراتن تبدیل شوید. او میگوید: «ما حتی با کمی فعالیت بیشتر در روز، تفاوتی را در شرکتکنندگان خود مشاهده میکنیم. حتی مقدار کم هم کمککننده است.»
دیدگاهتان را بنویسید